برای فردای ایران
گفتار دهم: فرداهای دیگر
فرداهایی که در بخش‌های گذشته به آنها اشاره شد، جامع و مانع نبودند. مسلما فرداهای بسیار دیگری قابل تصور هستند که هر یک به نوبه خود حائز اهمیت بوده و جای بحث و بازنگری دارند. ولی همانگونه که دیدید، ۹ گفتار انتخاب شده نقش کلیدی و تعیین کننده ای در سرنوشت ایران و ایرانی پس از گذار از نظام جمهوری اسلامی به یک نظام سکولار، با برابریهای اجتماعی بیشتر و نگرشی بازتر نسبت به جامعه جهانی خواهند داشت. برای خالی نبودن عریضه در این گفتار آخر، به طور خلاصه سؤال‌هایی را در مورد عرصه‌های دیگر که ممکن است مورد سوال واقع شوند مطرح خواهم کرد۰
نظام امنیتی و دفاعی: فرض اول بر این است که ایران کشوری صلح دوست و صلح طلب است و فارغ از جاه طلبیهای کشورگشایانه است. با این حال، به طور تاریخی ایران در بخشی از کره زمین قرار گرفته که قسمتهای زیادی از آن به راحتی می تواند مورد حمله قرار گیرد (مانند حمله اسکندر، اعراب صدر اسلام، چنگیز و تیمور، نیروهای متفقین، صدام و غیره). حال سوال پیش می آید که چگونه می توان تضمین کرد که ایران پس از انقلاب کنونی، از عهده دفاع خود در برابر کشورهای همسایه، منطقه و دوردست برآید و امنیت مرزها و داخل کشور را برقرار کند؟ چه کشورهایی حاضر خواهند بود متحد ایران باشند و از آن در صورت حمله ها یا تهدیدهای احتمالی دفاع کنند؟ آیا ایران دوست واقعی و قدرتمندی در دنیا دارد که در عین حال مورد اطمینان و اعتماد مردم باشد؟ رابطه ما با آمریکا، اسراییل، عربستان سعودی، روسیه و چین چگونه قرار است از نو تعریف شود؟ منافع این کشورها در ایران با گذر از نظام جمهوری اسلامی دستخوش چه تغییراتی می شود؟
نظام بهداشتی درمانی و تامین اجتماعی: آیا زیرساخت‌های این دو نظام لازم است از نو تعریف شود؟ یا تغییرات بیشتر در سطح و به طور ثانویه می تواند صورت پذیرد؟ به عنوان مثال، آیا سیستم خدمات بهداشتی درمانی ایران چقدر نسبت به الگوهای مشابه در سایر کشورها جلوتر یا عقبتر است؟ آیا بیشتر مشکلات همانگونه که در بخش نهم اشاره شد، به ضعف مدیریت و برنامه ریزی برمی گردد؟ یا کمبود نیروی انسانی ماهر و تحصیل کرده وجود دارد؟ یا اشکال به دانشگاه‌های علوم پزشکی باز می گردد؟ به همین نسبت، آیا صندوق تامین اجتماعی با توجه به تغییرات شدید دموگرافیک ایران (بالا رفتن درصد بازنشسته ها و کاهش نیروی موثر در سن کار) باید همچنان به طور نامتعارفی به خزانه کشور متکی باشد؟ آیا سن بازنشستگی در ایران نیاز به تعریف مجدد دارد؟ آیا افراد شاغل به اندازه کافی به این صندوق پرداخت می کنند؟ همانگونه که ملاحظه می کنید، سؤال‌های بالا لزوما ربط مستقیمی به انقلاب یا عدم انقلاب ندارند ولی در جای خود مهم هستند و تاثیر زیادی در سطح رفاه و کیفیت زندگی مردم ایران دارند۰
نظام حمل و نقل: آنچه خیلی به چشم خواهد آمد، اولویت در نوسازی ناوگان هوایی ایران خواهد بود. امری که هزینه بسیار زیادی خواهد داشت ولی در عین حال اهمیت و لزوم زیادی دارد. در پروازهای خارجی، تصور کنید که پروازهای مستقیم بین تهران و شهرهایی مانند تورونتو، ونکوور، لس آنجلس، سان فرانسیسکو، نیویورک ممکن است شروع شود و پروازهای مستقیم تهران و پایتختهای اروپایی بیشتر و مستقیم تر گردد. تمام این تغییرات همزمان با ارتقا امنیت پروازها، نه تنها در رضایت شهروندان ایرانی در ملاقات با خانواده هایشان تاثیر خواهد گذاشت، از نظر اقتصادی هم تاثیرات زیادی در ایران و بازارهای حمل و نقل منطقه ای خواهد گذاشت. از سوی دیگر، این سوال مطرح است که آیا با ارتقا بخش انرژی های تجدید پذیر، چقدر این اشتها به وجود خواهد آمد که سیستم راه آهن سریع السیر در ایران توسعه پیدا کند و خودروهای تماما برقی به مرور به صورت گزینه هایی واقعی درآیند؟
ورزش و هنر: شاید چشمگیرترین تغییر در این دو بخش حضور چشمگیرتر و غیر تبعیض آمیزتر خانم‌ها خواهد بود. امکان تماشای ورزش در استادیوم‌ها یا باشگاهها به صورت مختلط و حتا به عنوان یک تفریح خانوادگی، امکان خوانندگی و انواع رقص در فضاهای عمومی برای خانم‌ها، امکان رقابت های ورزشی با ورزشکاران هر کشوری از جمله اسراییل بدون محدودیت و گرایشهای سیاسی، همگی از مواردی خواهند بود که فضای باز سیاسی و اجتماعی ایران پس از انقلاب پذیرای آن خواهد بود و امید است که تبعات مثبت زیادی داشته باشد۰
سیستم مالی و بانکداری: یکی دیگر از مواردی که تحول سیستم بانکی و اتصال به سیستمهای جهانی ایجاد خواهد کرد، ایجاد اعتبار است. ایجاد اعتبار به این منجر خواهد شد که یک شهروند ایرانی شاغل بتواند کارت اعتباری داشته باشد و بین خود و سیستم بانکی رابطه ای شکل دهد که به مرور توانایی فرد را در بازپرداخت قرض خود نشان دهد. همین امر به مرور می تواند این امکان را فراهم آورد که یک شهروند ایرانی برای خرید منزل لازم نباشد بیشتر پول آن را داشته باشد بلکه با داشتن ۱۰-۲۰٪ قیمت مسکن و داشتن اعتبار و شغل خوب بتواند با وام مسکن دراز مدت بگیرد. اینگونه تحولات در یک شب و دو شب امکان پذیر نیستند ولی در درازمدت در سطح رفاه و رونق اقتصادی کشور تاثیر معناداری خواهند داشت۰
در این گفتار کوتاه چند نمونه از فرداهای دیگر پس از انقلاب را به طور اختصار بررسی کردیم. نیازی نیست که موارد قابل تصور دیگر را به همان نسبت در این مقوله گنجاند از آنجایی که خوانندگان عزیز به راحتی می توانند سؤال‌های اساسی و کلیدی هر مبحث را طبق الگویی که ارائه شد، مطرح کنند و به پاسخ های احتمالی بیندیشند و یا با دیگران بحث کنند۰
امید است که این ده گفتار در حد بارقه ای کوچک، اندیشه تان به سمت سؤال‌های مهمی که پس از این گذار عظیم پیش خواهد آمد جلب کرده و نشان بدهیم که کار اصلی در واقع پس از براندازی نظام جمهوری اسلامی و برگشت ورق تاریخ ایران پیش روی ماست۰